روشی مدرن و بهینه برای اجرای همزمان سازههای زیرزمینی و روسازه
مطابق بند 4-4-1 نظامنامه گودبرداری و سازه نگهبان، روش ساخت از بالا به پایین (Top-Down) در پروژههای زیرزمینی، یک تکنیک اجرایی پیشرفته است که امکان اجرای همزمان زیرسازه و روسازه را فراهم میکند. این روش با بهرهگیری از سازه اصلی (با تغییرات لازم در بخش زیرسازه) به کنترل تغییرشکلها و افزایش پایداری گودبرداری کمک میکند و در نهایت منجر به کاهش چشمگیر زمان اجرای کل پروژه میشود.
تصمیمگیری در خصوص استفاده از روش Top-Down باید در اوایل مراحل طراحی معماری و پیش از طراحی سازه صورت گیرد تا تمامی ملاحظات فنی و اجرایی در نظر گرفته شود.
مزایای روش ساخت از بالا به پایین (Top-Down)
• حذف نیاز به سازه نگهبان موقت که موجب صرفهجویی در هزینه و زمان میشود
• مناسب برای گودهای واقع در مناطق شهری با محدودیت فضا و معارض متعدد
• کاهش زمان اجرای پروژه بهدلیل امکان اجرای همزمان زیرسازه و روسازه
• کاهش قابل توجه تغییرشکلهای ناشی از گودبرداری و بهبود ایمنی کارگاه
• ایجاد سازه نگهبان دائمی به جای سازههای موقت
• عدم ورود به زمینهای مجاور و حفظ حریم املاک اطراف
• امکان اجرا در زمینهایی با ابعاد و هندسههای مختلف بدون محدودیت
• قابلیت انطباق با سیستمهای زهکشی و آببندی پروژه
• کارایی مستقل از جنس خاک و شرایط زمین
معایب روش ساخت از بالا به پایین (Top-Down)
• پیچیدگی و دشواری در خاکبرداری و اجرای بخش زیرسازه
• سرعت نسبتاً پایین در اجرای بخش زیرسازه به دلیل محدودیتهای دسترسی
• چالشهای اجرایی و کاهش کیفیت سیستم آببندی در برخی شرایط
• عدم امکان افزایش عمق گود در مراحل اجرا یا پس از پایان گودبرداری
• نیاز به تجهیزات و ماشینآلات تخصصی برای اجرای مراحل مختلف
• وابستگی بالا به تیم اجرایی متخصص و کنترل کیفی دقیق به علت جزئیات پیچیده فنی
• لزوم طراحی همزمان و هماهنگ مهندسان سازه و ژئوتکنیک
• محدودیت و دشواریهای اجرای اسکلت بتنی به دلیل شرایط خاص ساخت