روشی مدرن و بهینه برای اجرای همزمان سازههای زیرزمینی و روسازه
مطابق بند 4-4-1 نظامنامه گودبرداری و سازه نگهبان، روش ساخت از بالا به پایین (Top-Down) در پروژههای زیرزمینی، یک تکنیک اجرایی پیشرفته است که امکان اجرای همزمان زیرسازه و روسازه را فراهم میکند. این روش با بهرهگیری از سازه اصلی (با تغییرات لازم در بخش زیرسازه) به کنترل تغییرشکلها و افزایش پایداری گودبرداری کمک میکند و در نهایت منجر به کاهش چشمگیر زمان اجرای کل پروژه میشود.
تصمیمگیری در خصوص استفاده از روش Top-Down باید در اوایل مراحل طراحی معماری و پیش از طراحی سازه صورت گیرد تا تمامی ملاحظات فنی و اجرایی در نظر گرفته شود.
مزایای روش ساخت از بالا به پایین (Top-Down)
- حذف نیاز به سازه نگهبان موقت که موجب صرفهجویی در هزینه و زمان میشود
- مناسب برای گودهای واقع در مناطق شهری با محدودیت فضا و معارض متعدد
- کاهش زمان اجرای پروژه بهدلیل امکان اجرای همزمان زیرسازه و روسازه
- کاهش قابل توجه تغییرشکلهای ناشی از گودبرداری و بهبود ایمنی کارگاه
- ایجاد سازه نگهبان دائمی به جای سازههای موقت
- عدم ورود به زمینهای مجاور و حفظ حریم املاک اطراف
- امکان اجرا در زمینهایی با ابعاد و هندسههای مختلف بدون محدودیت
- قابلیت انطباق با سیستمهای زهکشی و آببندی پروژه
- کارایی مستقل از جنس خاک و شرایط زمین
معایب روش ساخت از بالا به پایین (Top-Down)
- پیچیدگی و دشواری در خاکبرداری و اجرای بخش زیرسازه
- سرعت نسبتاً پایین در اجرای بخش زیرسازه به دلیل محدودیتهای دسترسی
- چالشهای اجرایی و کاهش کیفیت سیستم آببندی در برخی شرایط
- عدم امکان افزایش عمق گود در مراحل اجرا یا پس از پایان گودبرداری
- نیاز به تجهیزات و ماشینآلات تخصصی برای اجرای مراحل مختلف
- وابستگی بالا به تیم اجرایی متخصص و کنترل کیفی دقیق به علت جزئیات پیچیده فنی
- لزوم طراحی همزمان و هماهنگ مهندسان سازه و ژئوتکنیک
- محدودیت و دشواریهای اجرای اسکلت بتنی به دلیل شرایط خاص ساخت