پایدارسازی گود به روش نیلینگ و انکراژ | مقایسه مزایا و معایب
یکی از روشهای متداول و پرکاربرد در پایدارسازی گودهای ساختمانی، استفاده از تکنیکهای نیلینگ (Nailing) و انکراژ (Anchorage) است. طبق بند 1-4-1 نظامنامه گودبرداری و سازه نگهبان، این دو روش از سیستمهای "دوخت به پشت" محسوب میشوند و با حفاری گمانه، نصب المانهای مسلحکننده و تزریق دوغاب، پایداری جدارههای گود تأمین میگردد.
روش نیلینگ چیست؟
در سیستم نیلینگ، میلگردهای فولادی (نیل) در گمانههای حفاریشده در دیواره گود قرار میگیرند و پس از تزریق دوغاب، با درگیری اصطکاکی با خاک اطراف، موجب افزایش مقاومت برشی در برابر گسیختگی میشوند.
نکته مهم: نیروهای مقاوم در نیلها پس از بروز جابجایی خاک فعال میشوند؛ بنابراین ممکن است در مجاورت سازههای حساس، محدودیتهایی ایجاد شود.
روش انکراژ چیست؟
انکراژ یا مهاربندی با کابلهای پیشتنیده روشی مشابه نیلینگ است، با این تفاوت که نیروی پیشتنیدگی مستقیماً در المان مسلحکننده (استرند یا انکر) اعمال میشود.
این پیشتنیدگی باعث میشود که قبل از تغییر شکل قابل توجه خاک، نیروی مقاوم فعال شده و کنترل بهتری بر جابجایی گود صورت گیرد. روش انکراژ بیشتر در گودبرداریهای عمیق، مناطق پرتراکم و پروژههای حساس بهکار میرود.
مزایای روش انکراژ (Anchorage)
- کنترل بهتر جابجایی افقی دیواره گود
- اطمینان از عملکرد مناسب تمام انکرها به دلیل پیشتنیدگی
- مناسب برای گودهای عمیق
- حداقل اشغال فضای داخلی پروژه
- عدم تداخل با اسکلت سازه اصلی
- سرعت اجرای بالا
- امکان استفاده در پایدارسازی دائمی
- سازگار با سیستمهای زهکشی و آببندی
- قابلیت تقویت طرح در طول یا پس از اجرا
- عملکرد مؤثر در پروژههای با هندسه پیچیده
- قابلیت اجرا در پروژههای نیمهتمام یا قبلاً گودبرداریشده
- امکان افزایش عمق گود در مرحله اجرا
معایب روش انکراژ
- ورود انکرها به زمینهای مجاور (نیاز به رضایت یا مجوز مالک)
- نیاز به حفاری با طول بیشتر نسبت به نیلینگ
- وابستگی به تجهیزات خاص و دقیق
- چالش در مناطق دارای حفرات زیرزمینی
- نیاز به پیمانکار تخصصی با تجربه
- تولید آلودگی صوتی
- احتمال آسیب به فضای سبز یا تأسیسات موجود اطراف گود
- مزایای روش نیلینگ (Nailing)
- اجرای سریع و اقتصادی
- مناسب برای مکانهای محدود با دسترسی دشوار
- اشغال حداقل فضا در داخل کارگاه
- سازگار با اجزای سازه اصلی
- قابلیت اجرای پایدارسازی دائم
- انطباق با روشهای زهکشی و سیستم آببندی
- انعطافپذیری بالا در اصلاح یا تقویت طرح
- مناسب برای پروژههای با هندسه نامنظم یا زمین نیمهتمام
معایب روش نیلینگ
- جابجاییهای بیشتر در مقایسه با انکراژ، بهویژه در مجاورت سازههای حساس
- ورود احتمالی نیلها به زمین همجوار
- نیاز به تجهیزات مخصوص حفاری
- محدودیت در مناطقی با حفرههای زیرزمینی
- وابستگی به تیم اجرایی متخصص
- احتمال ایجاد سروصدا و اختلال زیستمحیطی
- خطر آسیبرسانی به درختان، تأسیسات یا چاههای مجاور
جمعبندی | نیلینگ یا انکراژ؟ کدام بهتر است؟
انتخاب بین نیلینگ و انکراژ به عمق گود، حساسیت پروژه، موقعیت جغرافیایی، نوع خاک و میزان جابجایی مجاز بستگی دارد.
اگر کنترل جابجایی اهمیت زیادی دارد یا با گودبرداری عمیق سروکار دارید، انکراژ با کابلهای پیشتنیده انتخاب بهتری است. اما اگر شرایط اقتصادی، زمان یا دسترسی اولویت دارد، نیلینگ انتخابی سریع، مؤثر و مقرونبهصرفه خواهد بود.